Παρεμβάσεις ΠΕ και ΔΕ: Σχετικά με την τροπολογία για την ειδική αγωγή

Τροπολογία για ειδική αγωγή: Ένα ακόμα βήμα στην πλήρη ευελιξία στο χώρο της εκπαίδευσης, με θύμα τα μορφωτικά δικαιώματα των μαθητών

Εν μέσω καλοκαιριού και με τα σχολεία κλειστά το υπουργείο παιδείας συνεχίζει να νομοθετεί για εκπαιδευτικά θέματα. Τα μνημόνια, η διαρκής λιτότητα, οι μηδενικοί διορισμοί, οι περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες, οι δεσμεύσεις απέναντι σε ΕΕ-Δ.Ν.Τ-ΟΟΣΑ αποτελούν το πολιτικό πλαίσιο του «μίνι» νομοσχεδίου ειδικής αγωγής που δόθηκε στη δημοσιότητα.

Το υπουργείο επιλέγει τη μέθοδο των τροπολογιών, εκτιμώντας πως έτσι θα βρουν μικρότερη αντίσταση τα σχέδιά του συγκριτικά με την κατάθεση ενός συνολικού σχεδίου νόμου για την ειδική εκπαίδευση (με τροπολογία έγινε άλλωστε και η αλλαγή του ρόλου των τμημάτων ένταξης). Στον πιο ευαίσθητο χώρο της εκπαίδευσης, εκείνον της ειδικής αγωγής, διαμορφώνεται η λογική της πλήρους ευελιξίας στο εκπαιδευτικό προσωπικό, όπου όλοι θα μπορούν να κάνουν τα πάντα – με τη ίδια λογική του «νέου ολοήμερου σχολείου» του Φίλη και των αλλαγών στα γυμνάσια και τα ΕΠΑΛ. Το υπουργείο προσπαθεί να «διαχειριστεί» το υπάρχον εκπαιδευτικό δυναμικό, χωρίς να κάνει μόνιμους διορισμούς και ταυτόχρονα να ενισχύσει τις προϋποθέσεις για την «πλήρη ένταξη» των δομών της ειδικής εκπαίδευσης στη γενική.  Κάνει ένα βήμα μπρος (κατάργηση παρ. 1 του άρθρου 56 του ν.3966/2011) και πολλά βήματα πίσω (με τις συνεχείς και εκτεταμένες κατηγοριοποιήσεις εκπαιδευτικών και τις αντιφατικούς προσδιορισμούς των προσόντων τους) δηλώνοντας με σαφήνεια ότι ο συνολικός σχεδιασμός θα εκπορεύεται από τις οδηγίες της ΕΕ σχετικά με την εκπαίδευση των αναπήρων, αλλά και την εκπαίδευση των εκπαιδευτικών του χώρου της ειδικής. Πιο συγκεκριμένα:

1. Η τροπολογία που κατατέθηκε στο σχέδιο νόμου «Ρυθμίσεις για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση, τη διαπολιτισμική εκπαίδευση και άλλες διατάξεις», αναγνωρίζει με σαφή τρόπο τους μηδενικούς διορισμούς. Για το λόγο αυτό επικεντρώνεται στις  εργασιακές σχέσεις των εκπαιδευτικών της ΕΑΕ, προσπαθώντας να διαχειριστεί τα τεχνητά «πλεονάσματα» εκπαιδευτικών που το ίδιο το υπουργείο θα δημιουργήσει από τις αλλαγές στη λειτουργία των σχολείων. Στην αιτιολογική έκθεση αναφέρεται: «παρέχεται η δυνατότητα προσωρινής τοποθέτησης σε θέσεις ΕΑΕ εκπαιδευτικών με εμπειρία ή λιγότερα προσόντα στην ΕΑΕ, με αποτέλεσμα να αξιοποιείται με το βέλτιστο τρόπο το υφιστάμενο ανθρώπινο δυναμικό, να εξυπηρετούνται άμεσα οι ανάγκες των μαθητών και να εξασφαλίζεται η εύρυθμη λειτουργία των δομών ΕΑΕ» και εμείς διαβάζουμε σε ελεύθερη μετάφραση ότι νομοθετείται η «ελεύθερη μετακίνηση» εκπαιδευτικών από τη γενική στην ειδική εκπαίδευση και από βαθμίδα σε βαθμίδα για να καλυφτούν όχι προσωρινά (ούτε αυτό άλλωστε είναι δικαιολογία για τον ευαίσθητο χώρο της ειδικής) αλλά μόνιμα οι μεγάλες ανάγκες των ειδικών δομών. Το Υπ. Παιδείας κάνει ένα ακόμη βήμα στην εφαρμογή της πλήρους εφαρμογής της κινητικότητας στο χώρο της εκπαίδευσης, της ελαχιστοποίησης των προσλήψεων αναπληρωτών και των μηδενικών μόνιμων διορισμών.
2.  Η τροπολογία δημιουργεί ακόμη μεγαλύτερη ασάφεια ως προς τα προσόντα των εκπαιδευτικών της ειδικής εκπαίδευσης, ασάφεια που κυμαίνεται από την απόλυτη εξειδίκευση μέχρι την μηδενική επιμόρφωση σε θέματα ειδικής εκπαίδευσης (ακόμη και όσοι εκπαιδευτικοί έχουν προϋπηρεσία σε ενισχυτική διδασκαλία θα μπορούν να καλύψουν θέσεις ειδικής αγωγής!!!). Και αυτό συμβαίνει ενώ μόλις πριν μερικούς μήνες το ΙΕΠ καθόριζε με ακρίβεια και περισσό ζήλο αυξημένα προσόντα για την αναγνώριση των μεταπτυχιακών στην ειδική εκπαίδευση. Αυτή η διττή και αντιφατική πολιτική συμπεριφορά στην ουσία εξυπηρετεί τον πολιτικό σχεδιασμό της κυβέρνησης που είναι ΚΑΙ η αλλαγή του πολιτικού χάρτη στην εκπαίδευση των εκπαιδευτικών: Με το διαχωρισμό και την κατηγοριοποίηση των εκπαιδευτικών, με νέα άνθιση της βιομηχανίας των σεμιναρίων των 400 ωρών και με το «άνοιγμα» διεκδίκησης σε νέα ΕΣΠΑ για την «ταχύρυθμη» επιμόρφωση πάνω στις αρχές της συνεκπαίδευσης, σκιαγραφείται ο νέος «οδικός χάρτης» στην εκπαίδευση των εκπαιδευτικών.
3. Η αιτιολογική έκθεση επικρίνει την «από εξαιρετικά νωρίς επαγγελματική εξειδίκευση»!!! που δίνεται στους μαθητές των Ειδικών Επαγγελματικών Γυμνασίων, προσαρμόζοντας «με τον νέο τύπο του  Ενιαίου Ειδικού Επαγγελματικού Γυμνασίου-Λυκείου τη φοίτηση στα πλαίσια της ειδικής επαγγελματικής εκπαίδευσης με τα ισχύοντα στην επαγγελματική εκπαίδευση»!!!. Έτσι οι συντάκτες της τροπολογίας «τερματίζουν το φαινόμενο της άκαιρης και παιδαγωγικά ανεπίτρεπτης πρόωρης εξειδίκευσης των μαθητών»!!! (των γυμνασίων) και ορίζουν ως πρόγραμμα των τεσσάρων τάξεων του λυκείου εκείνο του εσπερινού επαγγελματικού λυκείου. Δεν έχουν άγνοια δεδομένων οι συντάκτες της τροπολογίας. Ασφαλώς και γνωρίζουν ότι ο πληθυσμός σε ειδικές δομές στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ΕΠΙΒΑΛΛΕΤΑΙ ΝΑ ΞΕΚΙΝΗΣΕΙ ΑΠΟ ΝΩΡΙΣ δραστηριότητες που σχετίζονται με την επαγγελματική του αποκατάσταση και αυτό γιατί ο χρόνος σε αυτή την μαθητική ομάδα ΜΕΤΡΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ για την απόκτηση όσων γνώσεων και δεξιοτήτων απαιτούνται προκειμένου να μπορέσουν να είναι επαγγελματικά και κοινωνικά επαρκείς (τουλάχιστον όσοι μαθητές δεν θα χρειαστούν δια βίου  υποστήριξη). Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που σε προηγούμενα νομοθετήματα σχετικά με το πρόγραμμα των ειδικών σχολείων (χαμηλότερης δηλαδή εκπαιδευτικής βαθμίδας) υπάρχει πρόβλεψη για προ-επαγγελματικές δεξιότητες. Αν λοιπόν ισχύει αυτή η «εκπαιδευτική αρχή» (της ΜΗ πρόωρης εξειδίκευσης!!!), θα πρέπει να περιμένουμε και αλλαγές στο πρόγραμμα των ειδικών σχολείων; Τι σκοπεύει άραγε να κάνει το υπουργείο με τις ειδικότητες των ΤΕΕ ειδικής αγωγής; Είμαστε πάλι μπροστά σε περιπλανώμενους εκπαιδευτικούς ανάλογα με τις ανάγκες της υπηρεσίας; Το υπουργείο προκρίνει την «πάση θυσία κάλυψη» των κενών που αντιμετωπίζει ο χώρος και στο όνομα αυτής της προτεραιότητας θυσιάζει τα μορφωτικά δικαιώματα των αναπήρων μαθητών.
4. Αντί το υπουργείο να μεριμνήσει για την ίδρυση προστατευμένων εργαστηρίων (σαν σταθερή δομή του υπουργείου παιδείας), αντί να κάνει προσλήψεις μόνιμου προσωπικού, εξαγγέλλει ίδρυση νέων δομών ειδικής εκπαίδευσης και εξασφάλιση κονδυλίων για τη λειτουργία τους, χωρίς να λέει το πότε, πού , με ποιους εκπαιδευτικούς και με ποιες εργασιακές σχέσεις θα λειτουργήσουν. Αντιθέτως είναι πολύ σαφές το είδος των «συνεταιρισμών» υπό την αιγίδα των ενώσεων γονέων που θα συνδράμουν το «έργο της πολιτείας» στην επαγγελματική αποκατάσταση των αποφοίτων ΑΜΕΑ από τις δομές της δευτεροβάθμιας ειδικής εκπαίδευσης. Η μεταφορά ευθυνών του κράτους ΠΑΛΙ στις πλάτες των γονιών (αλλά και της ιδιωτικής πρωτοβουλίας που λαμβάνει ήδη μέτρα) θα αφαιρέσει κεκτημένα από την εκπαίδευση των μαθητών με αναπηρία που φοιτούν σε δομές της ειδικής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και θα «στραγγίξει» οικονομικά τις οικογένειες των μαθητών αυτών. Ταυτόχρονα με η γενίκευση του θεσμού της «μαθητείας» στον ειδικό πληθυσμό προσφέρεται φθηνό εργατικό δυναμικό σε εργοδότες. Το πρόγραμμα- «χυλό»  που προετοιμάζει το Υπ. Παιδείας για την ειδική επαγγελματική εκπαίδευση στοχεύει να παραδώσει μέσω της μαθητείας τις επαγγελματικές γνώσεις των μαθητών βορά στα χέρια της αγοράς απόλυτα υποταγμένες στις ανάγκες της.
5. Η μετατροπή των ειδικών επαγγελματικών γυμνασίων και ειδικών επαγγελματικών λυκείων σε ενιαία επαγγελματικά γυμνάσια και λύκεια  έχει ως στόχο τον περιορισμό του δημοσιονομικού κόστους τόσο σε κτιριακές υποδομές όσο και σε εκπαιδευτικό, ΕΒΠ, ΕΕΠ προσωπικό.

Η ειδική εκπαίδευση εδώ και χρόνια, από όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις αλλά και από την συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, αποτελεί πεδίο εφαρμογής κάθε είδους ελαστικών εργασιακών σχέσεων, κατηγοριοποιήσεων, αλλά και πιλοτικών προγραμμάτων που μοναδικό στόχο έχουν τη διάλυση του δημόσιου χαρακτήρα του σχολείου.

Η ΕΑΕ αντιμετωπίζεται αποσπασματικά, με γνώμονα τις δημοσιονομικές ανάγκες και την πειθαρχία στους στόχους των μνημονίων. Τα εργασιακά δικαιώματα των εκπαιδευτικών και τα μορφωτικά δικαιώματα των μαθητών βρίσκονται μακριά από τους σχεδιασμούς του υπουργείου.

Η δωρεάν, δημόσια, υποχρεωτική ειδική εκπαίδευση, η στελέχωση των δομών της ειδικής αγωγής με μαζικούς διορισμούς μόνιμων εκπαιδευτικών, που θα έχουν γνώση του χώρου και ενιαία εργασιακά δικαιώματα, και ΚΥΡΙΩΣ ΤΑ ΜΟΡΦΩΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ θα συνεχίζουν να αποτελούν αιτήματα του εκπαιδευτικού κινήματος και θα βρεθούν στο επίκεντρο των διεκδικήσεων από την έναρξη κιόλας της  ερχόμενης σχολικής χρονιάς.