Της Ζωής Χατζή
Θα έχουμε άραγε από τον ερχόμενο Σεπτέμβρη στο δημόσιο σχολείο, κάποια καλύτερη κατάσταση στη λειτουργία της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης, απ’ αυτήν που είχαμε τον προηγούμενο;
10-6-2015
|
Η απάντηση του Υπουργείου για το Σχέδιο στη Β΄ Λυκείου «..τελικά δεν είμαστε σε θέση φέτος να προχωρήσουμε σε κάποια αλλαγή στο ωρολόγιο πρόγραμμα της Β΄ Λυκείου. Τα βιβλία της Β΄ Λυκείου έχουν ήδη εκτυπωθεί βάσει του ωρολογίου προγράμματος που ισχύει αυτή τη στιγμή. Για αυτό τον λόγο έχουμε αρνηθεί να εξετάσουμε κι άλλες προτάσεις για προσθήκη μαθημάτων (Χημείας, Λατινικών…). Κρίθηκε ότι δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε διαφορετικά στην περίπτωση των Εικαστικών. Την επόμενη σχολική χρονιά θα έχουμε τον χρόνο να το ρυθμίσουμε. Ελπίζουμε στην κατανόησή σας και ζητάμε να κάνετε λίγη ακόμη υπομονή.» |
Αγαπητοί συνάδελφοι
Με την ολοκλήρωση σε λίγο των πανελλαδικών εξετάσεων, λήγει και τυπικά η φετινή σχολική χρονιά. Χρειάζεται να δούμε πιο συγκεκριμένα, ποιες είναι οι συνθήκες που έχουν τώρα διαμορφωθεί για την καλλιτεχνική εκπαίδευση.
Ας δούμε, συγκεκριμένα τα γεγονότα.
1) Στην Γ’ Λυκείου, φάνηκε προς στιγμήν, ύστερα από την κυβερνητική αλλαγή του Γενάρη, ότι κάποια θετική λύση θα μπορούσε να υπάρξει, σαν στοιχειώδης αντιρρόπηση απέναντι στις εξοντωτικές παρακαταθήκες που άφησαν για τα εικαστικά, τα μέτρα των προηγούμενων κυβερνήσεων.
Παρά τις ορισμένες προσδοκίες μας, τελικά οι χλωμές και αναιμικές τωρινές κυβερνητικές ρυθμίσεις του αναπληρωτή υπουργού Παιδείας κ. Τ. Κουράκη για το Ελεύθερο και Γραμμικό σχέδιο στη Γ΄ Λυκείου, ουσιαστικά δεν διαφέρουν και μετά βίας διακρίνονται από τις σχεδόν πανομοιότυπες ρυθμίσεις που είχε προβάλει ο Α. Λοβέρδος στην εκπνοή της θητείας του.
Οι ρυθμίσεις αυτές που καθορίζουν τη θέση των Εικαστικών στη Γ΄ Λυκείου χαρακτηρίζονται από έκδηλες ανακολουθίες και προφανή μειονεκτήματα.
Αν λειτουργούσε παράλληλα η διδασκαλία του Ελεύθερου και Γραμμικού σχεδίου στη Β΄ Λυκείου, τότε και μόνο τότε, θα ήταν δυνατό να αποκτήσουν μια στοιχειώδη λειτουργικότητα και να συντηρήσουν έστω με δύσπνοιες, κάποια συνεκτικότητα και λογική συνέχεια στην καλλιτεχνική διδασκαλία.
Αλλά το Υπουργείο Παιδείας δεν προβλέπει για την επόμενη σχολική χρονιά Εικαστικά στη Β΄ Λυκείου. Αντίθετα προβλέπει τη συνέχιση της ίδιας απαράδεκτης κατάστασης, της ολοκληρωτικής έξωσης των Εικαστικών από τη Β΄ Λυκείου.
Παρά τις απεγνωσμένες προσπάθειές μας μέχρι την τελευταία στιγμή να περισώσουμε κάτι, η κρίσιμη υπόθεση της Β΄ Λυκείου έκλεισε για μας ολότελα αρνητικά, όπως θα δούμε στη συνέχεια, υπονομεύοντας έτσι καίρια και τις όποιες ισχνές ρυθμίσεις αφορούν τη Γ΄ Λυκείου.
2) Σύμφωνα με απόφαση που διαμήνυσε το Υπουργείο Παιδείας στη Ένωσή μας: «Τελικά δεν είμαστε σε θέση φέτος να προχωρήσουμε σε κάποια αλλαγή στο ωρολόγιο πρόγραμμα της Β΄ Λυκείου». Με άλλα λόγια δεν πρόκειται να εντάξουν τη διδασκαλία του Ελεύθερου και Γραμμικού Σχεδίου στη Β΄ Λυκείου, όπως μας είχαν επιτρέψει να ελπίζουμε ότι θα γίνει, αλλά θα διατηρήσουν και θα μονιμοποιήσουν στη Β΄ Λυκείου την πλήρη έξωση των μαθημάτων αυτών για άλλον ένα χρόνο τουλάχιστον.
Λέει επίσης το Υπουργείο: «Την επόμενη σχολική χρονιά θα έχουμε τον χρόνο να το ρυθμίσουμε. Ελπίζουμε στην κατανόησή σας και ζητάμε να κάνετε λίγη ακόμη υπομονή». Δεν έχουν τώρα χρόνο, αλλά την επόμενη σχολική χρονιά θα έχουν το χρόνο να το «ρυθμίσουν»…. Ως τότε το φάρμακο για τη διάλυση που θα έχει συντελεστεί είναι η «υπομονή». Όσο για το είδος της ρύθμισης που υπόσχονται να κάνουν (;) από «του χρόνου», μπορεί να μη λέγεται τώρα τίποτε το συγκεκριμένο, εμείς όμως έχουμε ήδη κάθε λόγο να υποθέτουμε σχετικά με την υποτιθέμενη αυτή μελλοντική ρύθμιση, τα χειρότερα, αν πάρουμε υπ’ όψη μάλιστα τις δικαιολογίες με τις οποίες το Υπουργείο συνοδεύει την απόφασή του για συνέχιση του εξοβελισμού των Εικαστικών από τη Β΄ Λυκείου.
3) Οι δικαιολογίες αυτές συνοψίζονται στα εξής: «Τα βιβλία της Β΄ Λυκείου έχουν ήδη τυπωθεί βάσει του ωρολογίου προγράμματος που ισχύει αυτή τη στιγμή. Γι’ αυτό τον λόγο έχουμε αρνηθεί να εξετάσουμε κι άλλες προτάσεις για προσθήκη μαθημάτων (Χημείας, Λατινικών…) Κρίθηκε ότι δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε διαφορετικά στην περίπτωση των Εικαστικών».
Πολύ διαφορετική είναι η δική μας γνώμη. Κανένα βιβλίο, είτε πιο παλιό είτε νεότερο και φρεσκοτυπωμένο, δεν θα μπορούσε να έχει για τα Εικαστικά, τη σημασία και το ρόλο που τόσο πρόχειρα και επιπόλαια επιχειρούν να του προσδώσουν.
Όπως έχουμε επανειλημμένα υπογραμμίσει με υπομνήματά μας κι όπως (όφειλε να) γνωρίζει το Υπουργείο, στα Εικαστικά οι μαθητικές επιδόσεις δεν κρίνονται και δεν αξιολογούνται με βάση το τι «ξέρουν», τι διάβασαν ή τι κατάλαβαν περί Τέχνης κλπ οι μαθητές, αλλά από το τι μπορούν «να κάνουν», από το τι έργο είναι σε θέση έμπρακτα να παράγουν.
Οι εξετάσεις στα «ειδικά μαθήματα» Ελεύθερο και Γραμμικό Σχέδιο των υποψηφίων, για κάθε είδους καλλιτεχνικές σπουδές στην Τριτοβάθμια, όπως οι πάντες γνωρίζουν, δεν αφορούν βιβλιακές γνώσεις, αλλά αποκλειστικά την παραγωγή συγκεκριμένων κάθε φορά έργων. Γι’ αυτό τα περί απουσίας βιβλίων κλπ, (που εξάλλου υπήρχαν!) δεν θεωρούμε ότι αποτελούν σοβαρό επιχείρημα κατά της διδασκαλίας του Ελεύθερου και Γραμμικού σχεδίου στη Β΄ Λυκείου. Αφορούν μονάχα ένα πολύ αδέξιο πρόσχημα, τουλάχιστον για «την περίπτωση των Εικαστικών».
4) Η σύνδεση και συσχέτιση των Εικαστικών με άλλα μαθήματα, είναι άτοπη.
Δεν θα κάνουμε υποθέσεις για τη σκοπιμότητά της. Σ’ ό,τι μας αφορά, επαναλαμβάνουμε ξεκάθαρα ότι η Ένωσή μας ούτε υπήρξε ποτέ ούτε πρόκειται να γίνει συμμέτοχος σε παιχνίδια υπόθαλψης στείρων ανταγωνισμών, συνεργός της διαίρεσης και αλληλοεξόντωσης ανάμεσα στις ειδικότητες. Αλλά και δεν θα πάψει δημόσια, ανοιχτά και με προσήλωση στην προάσπιση των αξιών της Τέχνης, να διεκδικεί τη στερέωση και ανύψωση της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης στο σχολείο, σε αντιπαράθεση με την πολιτική της έξωσης, που εξακολουθεί να εφαρμόζεται.
5) Είναι γεγονός ότι υπάρχουν πράγματι «κι άλλες προτάσεις για προσθήκες μαθημάτων». Περισσότερες προφανώς από όσες μνημονεύονται. Αλλά φαντάζεται κανείς μήπως, ότι «του χρόνου» θα έχουν πάψει να υπάρχουν; Μάλλον, τελείως φυσικό θα ήταν, να περιμένει κάποιος το αντίθετο. Επομένως και του χρόνου θα έχουμε κι άλλες προτάσεις… Άρα αν κρίνουμε από τα τωρινά του λεγόμενα, και του χρόνου το Υπουργείο «δεν θα μπορεί να λειτουργήσει διαφορετικά στην περίπτωση των Εικαστικών».
Στην ουσία με όλα τα παραπάνω ένα πράγμα σηματοδοτείται. Ο δρόμος της οριστικής έξωσης των Εικαστικών από τη Β΄ Λυκείου. Είτε με την απροκάλυπτη μορφή της πλήρους και οριστικής διαγραφής τους από τα εκπαιδευτικά κατάστιχα, όπως συμβαίνει τώρα, είτε και με τη συγκαλυμμένη μορφή μιας τυπικής διατήρησής τους (στα χαρτιά) αλλά σε ώρες έξω από το σχολικό πρόγραμμα.
6) Ανεξάρτητα από τα παραπάνω, το Υπουργείο Παιδείας μας διαμήνυσε εξάλλου προφορικά, πως δεν συμφωνεί να χαρακτηριστούν τα Εικαστικά «μάθημα εργαστηριακό», γιατί αυτό θα δημιουργούσε πρόβλημα στα ωρολόγια προγράμματα κ.ο.κ. Παραδέχονται ουσιαστικά ότι το μάθημα είναι εργαστηριακό, αλλά δεν προτίθενται να το χαρακτηρίσουν έτσι για λόγους που δεν σχετίζονται με τον πραγματικό χαρακτήρα του μαθήματος.
Πρόκειται για αναπαραγωγή μιας αντιμετώπισης που αυθαιρετεί απέναντι στις επιταγές της επιστημονικής δεοντολογίας αλλά και της κοινής λογικής, διαιωνίζοντας σε βάρος της καλλιτεχνικής διδασκαλίας τους όρους που την εξασθενίζουν και την περιθωριοποιούν.
7) Δεν θα κάνουμε υποθέσεις για το τι θα ακολουθήσει στο κατακαλόκαιρο (που εδώ και κάμποσα χρόνια έχει γίνει περίπου «θεσμός» να επιβάλλονται τα πιο δυσάρεστα).
Με βάση τα υπάρχοντα δεδομένα, είμαστε υποχρεωμένοι να απαντήσουμε έγκαιρα στο παρακάτω ερώτημα: Θα έχουμε άραγε από τον ερχόμενο Σεπτέμβρη στο δημόσιο σχολείο κάποια καλύτερη κατάσταση στη λειτουργία της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης απ’ αυτήν που είχαμε τον προηγούμενο; Τα δεδομένα λένε καθαρά ότι δεν θα έχουμε παρά μια από τα ίδια! Αυτό δεν είναι καθόλου υπερβολικό, είναι δυστυχώς πολύ πραγματικό.
Οι διαπιστώσεις αυτές, βασισμένες στα προηγούμενα δεδομένα, έχουν σημασία για τον προσανατολισμό της Ένωσης το επόμενο διάστημα.
Όχι για να συμβιβαστούμε και να συνθηκολογήσουμε μπροστά στην αναπαραγωγή και διαιώνιση μιας πράγματι θλιβερής κατάστασης, ούτε για να πάψουμε να διεκδικούμε μια ουσιαστική βελτίωση. Αλλά για να μην ονειροπολούμε αβάσιμα σχετικά με τους όρους άσκησης της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης από τον ερχόμενο Σεπτέμβρη και για να προετοιμάσουμε, με περίσκεψη και επιμονή στους στόχους της Ένωσής μας, τα επόμενα βήματά μας.
Κάντε το πρώτο σχόλιο