Του Γιώργου Μαριά, εκπαιδευτικού
Τα γεγονότα της 28ης Οκτωβρίου αντικειμενικά έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στις πολιτικές εξελίξεις και την παραίτηση Παπανδρέου. Μια βδομάδα μόλις μετά τη μεγαλειώδη 48ωρη απεργία, σε κάθε πόλη της Ελλάδας, οι κυβερνώντες βρέθηκαν αντιμέτωποι με μια δυσάρεστη έκπληξη. Από τους μαθητές της Ξάνθης που αποχωρούσαν από την παρέλαση, το Λαρισαίο μαθητή-παραστάτη που μούντζωσε την εξέδρα, μέχρι τη φιλαρμονική της Πάτρας που έπαιξε καταχειροκροτούμενη το “Θα σημάνουν οι καμπάνες” του Μίκη Θεοδωράκη, ήταν φανερό ότι πρόκειται για μιας άλλης ποιότητας διαμαρτυρία. Ο λαός έδειξε σε μαζική, πανελλαδική κλίμακα ότι δεν ανέχεται άλλο την (προηγούμενη) κυβέρνηση. Συμβολικό αποκορύφωμα: η ματαίωση της στρατιωτικής παρέλασης της Θεσσαλονίκης, η αποχώρηση του Προέδρου της Δημοκρατίας και του Υπ. Άμυνας και η μετατροπή της σε παρέλαση του λαού. Μια ήττα εντός έδρας ( καθώς το κοινό των παρελάσεων δε φημίζεται για τα ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά του, τουλάχιστον με τους παραδοσιακούς πολιτικούς όρους) για την κυβέρνηση, η στιγμή που η απονομιμοποίηση της χτύπησε κόκκινο.
Τι εξέφραζε λοιπόν αυτή η κίνηση; Ήταν προσχεδιασμένη; Θα μπορούσε να είναι; Φυσικά και όχι. Καμία πολιτική δύναμη δεν μπορεί να κινητοποιήσει πανελλαδικά με τόσο μαζικούς όρους τόσο κόσμο. Τα διάφορα πανό που υπήρχαν από το πρωί έδειχναν την ποικιλία των φορέων που ήθελαν να δείξουν την αντίδρασή τους, αλλά ακόμα κι αυτοί εξεπλάγησαν από την αντίδραση του κόσμου. Ένα ετερόκλητο πλήθος με παρόμοια χαρακτηριστικά με τον κόσμο που κατέβαινε στις πλατείες το Μάη και τον Ιούνη. Υπήρχε κόσμος από σωματεία, αγανακτισμένοι, αλλά και οπαδοί του Ηρακλή, άνθρωποι με διαφορετικές κοινωνικές και πολιτικές θέσεις. Ηλικιωμένοι φώναζαν και χειροκροτούσαν, πολλοί άνθρωποι, που πιθανότατα δεν έχουν συμμετάσχει σε διαδήλωση ή απεργία ποτέ στη ζωή τους, βρήκανε έδαφος να αντιδράσουν στην παρέλαση. Όπως δήλωσε ο Μανόλης Γλέζος εκείνη τη μέρα, την 28η Οκτωβρίου 2011 “αποκαταστάθηκε το πραγματικό νόημα της επετείου, εκφράστηκε ένα τρανό ΟΧΙ απέναντι στην πολιτική τρόικας-κυβέρνησης”. Με συνθήματα που ακούγονται σε όλες τις διαμαρτυρίες, και άλλα όπως το “Η νίκη αρχίζει απ’ τη Θεσσαλονίκη”. Με έναν κύριο να παίρνει την καρέκλα του Παπούλια και να μοιράζει ρουσφέτια στους περαστικούς. Και χαμόγελα περηφάνιας.
Η απάντηση βέβαια του μετώπου εξουσίας ήταν άμεση. Η 28η Οκτώβρη άσκησε μεγάλη πίεση, ήταν ο τελευταίος σταθμός σε ένα κύκλο αγώνων. Προφανώς δεν υπήρχε η δυνατότητα σε ένα τέτοιο κλίμα ούτε καν να ανακοινωθούν τα νέα μέτρα που συνοδεύουν τη συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου. Με την πρωτοβουλία για δημοψήφισμα, τα τρομοκρατικά διλλήματα και τελικά την πραξικοπηματική επιβολή της κυβέρνησης Παπαδήμου, η (νέα) κυβέρνηση πήρε ξανά την πρωτοβουλία των κινήσεων. Τα αγωνιζόμενα κομμάτια μούδιασαν μπροστά στον κυκεώνα των εξελίξεων και ο λαός φάνηκε να επιστρέφει στο σπίτι του και να παρακολουθεί το σήριαλ σχηματισμού κυβέρνησης. Φαίνεται ότι διανύουμε ένα διάστημα ιδιότυπης ηρεμίας (μια ηρεμία που σπάει ήδη βέβαια από την απεργία 22 ημερών στη Χαλυβουργική, από τα προχθεσινά γεγονότα στη ΔΕΗ).
Όμως φαίνεται ότι τα γεγονότα της παρέλασης ενόχλησαν πολύ. Παραμονές της επετείου του πολυτεχνείου κυκλοφόρησαν δημοσιεύματα σύμφωνα με τα οποία “βρέθηκαν” 17 άτομα υπεύθυνα για τα γεγονότα της 28ης Οκτώβρη στη Θεσσαλονίκη. Το “Τμήμα Προστασίας Κράτους και Δημοκρατικού Πολιτεύματος”(!) της Διεύθυνσης Ασφάλειας Θεσσαλονίκης μελετώντας τα διάφορα βίντεο από εκείνη τη μέρα, ξεχώρισε 17 από τους χιλιάδες συμμετέχοντες και τους κάλεσε σε προκαταρκτική εξέταση. Πρόκειται για μια πρωτοφανή κίνηση, στα όρια της νομιμότητας, που προκαλεί ερωτηματικά για τη μέθοδο που επιλέχτηκαν οι υποψήφιοι κατηγορούμενοι και για το πού στοχεύει. Μάλιστα το κατηγορητήριο κάνει λόγο για παράνομη βία και προσβολή του προέδρου της δημοκρατίας. Σε μια μέρα που δεν έγιναν καν επεισόδια. Η σύνθεση των κατηγορουμένων είναι μάλλον ενδεικτική των προθέσεων αλλά και του παρευρισκόμενου πλήθους. Μέλη σωματείων, αριστερών οργανώσεων και του κινήματος των αγανακτισμένων, μέλη συνελεύσεων γειτονιάς, οπαδοί του Ηρακλή, εθνικιστές.
Πώς αντέδρασαν οι κληθέντες σε προανάκριση; Με μια καμπάνια που προσπαθεί να αναδείξει την πραγματική κλίμακα του γεγονότος. «Ήμουν κι εγώ εκεί στην παρέλαση του λαού!», τιτλοφορούνται τα κείμενα που έχουν κυκλοφορήσει, ενώ έχουν λάβει χώρα συναντήσεις όπου εξετάζουν τα επόμενα βήματα τους, καλέσματα για συλλογή υπογραφών υποστήριξης κτλ. Κόμματα και σωματεία έχουν ήδη καταδικάσει το γεγονός της κλήτευσης, ενώ στόχος του κινήματος αλληλεγγύης που αναπτύσσεται είναι να αποσυρθούν οι κατηγορίες και να μη γίνει η δίκη. Μιλήσαμε με κάποιους από τους κληθέντες σε προανάκριση και ζητήσαμε τη γνώμη τους για όλα τα παραπάνω και για το πώς αντιλαμβάνονται την κίνηση αυτή:
ΑΡΕΤΗ ΣΚΟΥΝΑΚΗ, δικηγόρος:
«Η στοχοποίηση διαδηλωτών και του θεμελιώδους δικαιώματος πολιτικής διαμαρτυρίας (συνοδευόμενο από την πρωτοφανή και απαράδεκτη κίνηση της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Θεσσαλονίκης να κυκλοφορήσει πρώτα ανακοίνωση στο διαδίκτυο κι έπειτα να πάει η κλήση στα σπίτια των 17) δείχνει τον πανικό και τον τρόμο των κυβερνόντων μπροστά στο ανερχόμενο κίνημα αντίστασης και ανυπακοής. Το βέβαιο είναι ότι οι κατηγορίες δε θα αντέξουν ούτε στην ακροαματική διαδικασία αλλά ούτε και θα κάμψουν το λαϊκό φρόνημα. Η προσπάθεια τους θα πέσει στο κενo.
ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΑΝΙΚΑΣ, σερβιτόρος:
“Το αποτέλεσμα εκείνης της κινητοποίησης ήταν να οδηγήσει στην παραίτηση της κυβέρνησης. Βέβαια βγήκε μία χειρότερη αλλά το κοινό αίσθημα, η αγανάκτηση που βγήκε εκείνη τη μέρα θα εκφραστεί με διαμαρτυρίες και προς τη νέα κυβέρνηση, καθώς κάθε μέρα που περνάει γινόμαστε ολοένα και φτωχότεροι. Έχουμε βρεθεί σε μια νέα κατάσταση, που αλλάζει και τον τρόπο διαμαρτυρίας. Δεν υπάρχει πλέον το κλασικό σχήμα που η αριστερά ή τα σωματεία θα καλέσουν τον κόσμο και αυτός θα ακολουθήσει. Υπάρχει ένα πλήθος, το πλήθος των πλατειών, το πλήθος της παρέλασης που ξεσπάει και διαμαρτύρεται χωρίς να διεκδικεί την εξουσία με τους παραδοσιακούς όρους. Άρα και τα γεγονότα της παρέλασης δε θα μπορούσαν να είναι υποκινούμενα. Οι κινήσεις οι δικές μας από δω και πέρα είναι να προσπαθήσουμε να διαμορφώσουμε μια κοινή υπερασπιστική γραμμή και οι 17, που κι εμείς είμαστε ετερόκλητοι όπως το πλήθος αυτό, και καλούμε την Κυριακή σε λαϊκή συνέλευση, στην ΕΔΟΘ στις 11π.μ., που, με όρους κινηματικούς, να αναδείξει το ζήτημα και να στηρίξει αυτόν τον αγώνα.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΥΡΟΣ, φοιτητής φυσικού:
Στις 26/10 οριστικοποιήθηκε μια συμφωνία εθνικής και κοινωνικής υποτέλειας. Δύο μέρες μετά είπαμε το δικό μας όχι στη νέα κατοχή, ότι αυτή η μέρα και η παρέλαση ανήκει στο λαό και όχι στους επίσημους, που συμβολικά ήταν κάτω από το κτίριο του Γερμανικού προξενείου. Δεν έγινε κανένα επεισόδιο, ήταν μια ειρηνική δράση και μόνο η αστυνομία εμπόδισε και εγκλώβισε τους διαδηλωτές. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι αφού αποχώρησαν οι επίσημοι, η παρέλαση συνεχίστηκε κανονικά. Πιστεύω ότι οι 17 έχουν κληρωθεί ενδεικτικά από τους χιλιάδες του λαού που εκείνη τη μέρα, στη Θεσσαλονίκη και πανελλαδικά, έδειξαν την αντίδρασή τους. Από αυτή τη σκοπιά η απόπειρα ποινικοποίησης της συμμετοχής μας, είναι για εμάς ποινικοποίηση όλων αυτών των χιλιάδων και έτσι θέλουμε να αναδείξουμε το θέμα”.
ΑΛΕΞΗΣ ΓΚΑΤΣΗΣ, μέλος αυτόνομης θύρας 10:
«Από την πλευρά μας εμείς εκείνη τη μέρα επιλέξαμε να διαμαρτυρηθούμε για δύο λόγους. Για τη διαρκή αδικία σε βάρος του Ηρακλή αλλά και γι’ αυτά που συμβαίνουν όλο το τελευταίο διάστημα και διαλύουν τις ζωές μας. Τη μέρα εκείνη βρεθήκαμε άνθρωποι από διαφορετικές ιδεολογικές αφετηρίες, αλλά συνυπήρξαμε αρμονικά στο δρόμο ακριβώς γιατί πολεμάμε το ίδιο πράγμα. Με αυτή την έννοια θα προσπαθήσουμε να έχουμε και μια ενιαία γραμμή όλοι όσοι δεχτήκαμε κλήσεις για δίωξη με αφορμή τα γεγονότα της 28ης Οκτωβρίου. Η κίνηση αυτή έγινε για καθαρά επικοινωνιακούς λόγους. Οι κλήσεις ήρθαν σε αριστερούς, οπαδούς και φερόμενους ως ακροδεξιούς. Έτσι προσπαθούν να περιγράψουν αυτό που συνέβη σαν κάτι γραφικό που το κάνουν οι συνήθεις ύποπτοι (αριστεροί, χούλιγκαν, ακροδεξιοί) κι ότι ο λαός δεν πρέπει να τους πάρει στα σοβαρά. Όμως δεν ήταν καθόλου έτσι».
ΗΛΙΑΣ ΣΜΗΛΙΟΣ, δάσκαλος:
“Εκείνη την ημέρα δεν έγινε τίποτα παραπάνω απ’ το να εκφραστεί το λαϊκό αίσθημα και η αγανάκτηση. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα το οδόστρωμα είχε γεμίσει με χιλιάδες ανθρώπους που φώναζαν συνθήματα και ουσιαστικά έκαναν τη δική τους λαϊκή παρέλαση, λέγοντας το δικό του “Όχι” στην τρόικα και το μνημόνιο. Ένα από τα συνθήματα που ακούστηκαν ήταν το “όχι στη νέα κατοχή όλοι στους δρόμους για την ανατροπή” Οι κυβερνώντες φοβούνται τη λαϊκή αντίδραση γι’ αυτό και ποινικοποιούν κάθε αγώνα, από την απεργία ως τη διαδήλωση. ”
Είναι φανερό μετά και τα πρόσφατα γεγονότα, με τη σύλληψη των συνδικαλιστών στη ΔΕΗ αλλά και τη συνεχή αναβάθμιση της καταστολής, πως ο αυταρχισμός και το διαζύγιο με τη δημοκρατία μεταφέρεται από το κοινοβούλιο και τον τρόπο σχηματισμού κυβέρνησης, στους δρόμους και τις αντιδράσεις απέναντι στην ασκούμενη πολιτική. Η μηδενική ανοχή, οι διώξεις έρχονται να συμπληρώσουν τη γνώριμη εικόνα των ΜΑΤ σε κάθε κινητοποίηση. Επιστρέφουμε όλο και πιο κοντά σε μια περίοδο που δικάζεται το φρόνημα, η αντίσταση ως τέτοια. Με αυτή την έννοια, η πορεία προς, και η απόφαση της δίκης της 30ης Νοέμβρη των συνδικαλιστών της ΔΕΗ και άλλων ανθρώπων που βρέθηκαν στην κατάληψη, και η δίκη των 17 της Θεσσαλονίκης (αν τελικά γίνει) έχουν εξαιρετική σημασία για το τοπίο της επόμενη μέρας.
αναδημοσίευση από τον Τύπο της Θεσσαλονίκης (28.11.2011)
Κάντε το πρώτο σχόλιο