Του Παναγιώτη Σωτήρη
Μια ομάδα ειρηνικών διαδηλωτών κάθεται στο οδόστρωμα εντός μιας πανεπιστημιούπολης. Ένας αστυνομικός πλησιάζει και αρχίζει να τους ψεκάζει έναν-έναν, σχεδόν εξ επαφής, με δακρυγόνο παρά τις φωνές πόνου και διαμαρτυρίας που ακούγονται. Η διαδικασία ολοκληρώνεται με την βίαιη απομάκρυνσή τους από το οδόστρωμα. Η ανατριχιαστική αυτή σκηνή έλαβε χώρα στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Davis ύστερα από αίτημα της πρυτάνεως Λίντας Κατέχη προς την αστυνομία να διαλύσει ειρηνική κινητοποίηση που ήταν σε εξέλιξη.
Το αποτέλεσμα είναι ότι έχει ξεσπάσει πρωτοφανής σάλος, με το σχετικό βίντεο να έχει κάνει το γύρο του Κόσμου και τους φοιτητές να είναι εξοργισμένοι. Σε μια κίνηση σπάνια για τα αμερικανικά πανεπιστήμια την παραίτηση της Λίντας Κατέχη ζήτησαν ακόμη και οι ενώσεις των καθηγητών.
Όλα αυτά θα ήταν ένα ακόμη παράδειγμα για το πού μπορεί να οδηγήσει η πλήρως επιχειρηματική και αυταρχική λογική για την ανώτατη εκπαίδευση που εδώ και αρκετά χρόνια ηγεμονεύει στις ΗΠΑ, εάν η Λίντα Κατέχη δεν είχε υπάρξει επικεφαλής της εννιαμελούς επιτροπής Διεθνών Εμπειρογνωμόνων που είχε συγκροτήσει το ελληνικό Υπουργείο Παιδείας για την αναμόρφωση της Ανώτατης Εκπαίδευσης. Θυμίζουμε ότι οι προτάσεις της Επιτροπής αναπαρήγαγαν τη ρητορεία περί ανταγωνιστικότητας και «Αριστείας», ζητούσαν περισσότερη αυτονομία για τα Πανεπιστήμια, τον περιορισμό όλων των μορφών δημοκρατικής συμμετοχής και την ενίσχυση της «επιχειρηματικότητας». Παρότι, η επιτροπή δεν έπαιξε τον «καταλυτικό» ρόλο που αρχικά της είχε ανατεθεί, εφόσον η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου ούτως ή άλλως είχε προχωρήσει στη σύνταξη του νέου νόμου, εντούτοις αξιοποιήθηκε στην εκστρατεία υπέρ της «μεταρρύθμισης» της ανώτατης εκπαίδευσης.
Γιατί, όμως, υπήρξαν τόσο έντονες διαμαρτυρίες ενάντια στην Κατέχη; Ο λόγος δεν είναι μόνο η στήριξη που έδωσε στην αστυνομική βαρβαρότητα, έστω και εάν προσπάθησε στη συνέχεια να αποστασιοποιηθεί από την τακτική της αστυνομίας. Είναι και ο πυρήνας της αντιπαράθεσης που είναι σε εξέλιξη στα αμερικανικά πανεπιστήμια σήμερα για το πρόβλημα του σπουδαστικού χρέους.
Τα τελευταία χρόνια τα δίδακτρα στα περισσότερα αμερικανικά πανεπιστήμια έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, όχι μόνο των ιδιωτικών αλλά και αυτών που είναι ανήκουν στην δικαιοδοσία των Πολιτειών, όπως είναι το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια. Η αύξηση δεν οφείλεται μόνο στις πολύ μεγάλες περικοπές των δημόσιων προϋπολογισμών, αλλά και στην ολοένα και περισσότερο επιχειρηματική λογική που κυριαρχεί για την αύξηση του κύκλου εργασιών τους. Αυτό μετασχηματίζεται σε μια τεράστια αύξηση του χρέους των φοιτητών, που καλύπτουν τα δίδακτρα με τραπεζικά δάνεια που τα αποπληρώνουν όταν αρχίζουν να εργάζονται. Με δεδομένη την οικονομική κρίση αλλά και τις δυσκολίες εύρεσης εργασίας για αρκετούς αποφοίτους, πολλοί πτυχιούχοι ξεκινούν την καριέρα τους με το βάρος μιας υπερχρέωσης την οποία δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν.
Σήμερα το πρόβλημα του σπουδαστικού χρέους εξελίσσεται σε ένα από τα σοβαρότερα κοινωνικά προβλήματα στις ΗΠΑ και τροφοδοτεί τις μαζικές κινητοποιήσεις που βλέπουμε να εξελίσσονται ακόμη και στη Μητρόπολη του παγκόσμιου καπιταλισμού, ενώ υπάρχει και μαζικό κίνημα ενάντια στην αποπληρωμή του σπουδαστικού χρέους που θεωρείται μια ακόμη μορφή εκμετάλλευσης.
Είναι σαφές ότι ακόμη και στη χώρα που διαμόρφωσε το πρότυπο της επιχειρηματικής ανώτατης εκπαίδευσης, η πολιτική αυτή περνάει βαθιά κρίση. Αυτό συμβολίζει η αυξανόμενη οργή ενάντια σε πανεπιστημιακά στελέχη όπως η Λίντα Κατέχη. Ότι στην Ελλάδα τέτοιους ακαδημαϊκούς τους αντιμετωπίζουμε ως τους σωτήρες του Πανεπιστημίου, είναι ένα ακόμη παράδειγμα του πόσο επικίνδυνοι είναι αυτοί που σχεδιάζουν τις Πανεπιστημιακές «μεταρρυθμίσεις».
Κάντε το πρώτο σχόλιο