Περί του θέματος Δ1 στη Βιολογία Γενικής Παιδείας

Των Κώστα Ντουράκη, ΠΕ 04.02, Λύκειο Μανταμάδου

Τριμανδήλη Μαρίας, ΠΕ 04.04, Λύκειο Ιστιαίας

Αναστασοπούλου Ιωάννας, ΠΕ 04.04, 2ο Λύκειο Καλλιθέας

Στο θέμα Δ1 της Βιολογίας Γενικής Παιδείας δίνεται ένα διάγραμμα ποσοτήτων οξυγόνου και αποικοδομητών σε συνάρτηση με την απόσταση από κάποιο σημείο απόρριψης αστικών λυμάτων. Οι μαθητές καλούνται να κρίνουν ποια καμπύλη αντιστοιχεί σε ποια ποσότητα.

Το θέμα Δ1 όπως ακριβώς δόθηκε:

Η σωστή απάντηση είναι λογικά Α: διαλυμένο Ο2 και Β: αποικοδομητές. Συνοπτικά: Στο σημείο απόρριψης τους τα αστικά λύματα παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη συγκέντρωσή τους. Συνεπώς εκεί έχουμε και τη μεγαλύτερη συγκέντρωση αποικοδομητών και επομένως τη μικρότερη ποσότητα διαλυμένου Ο2. Σε μεγαλύτερες αποστάσεις το φαινόμενο του ευτροφισμού εξασθενεί, οι αποικοδομητές είναι λιγότεροι και το διαλυμένο οξυγόνο περισσότερο, προσεγγίζοντας τις σχετικά σταθερές, φυσιολογικές τους τιμές.

Η ΚΕΕ στις ενδεικτικές απαντήσεις που έστειλε στους βαθμολογητές θεωρεί σωστές τις ακριβώς αντίθετες απαντήσεις (Α: αποικοδομητές, Β: διαλυμένο Ο2), οι οποίες προφανώς οφείλονται σε παρανόηση, που πιθανότατα προκύπτει αν θεωρηθεί ότι στον άξονα των τετμημένων έχουμε το μέγεθος του χρόνου και όχι της απόστασης. Να σημειωθεί εδώ επίσης η προχειρότητα των  ενδεικτικών απαντήσεων της ΚΕΕ που δεν περιέχουν τίποτα πέραν του «σελ. 108 και 109».

Μία δεύτερη παρανόηση θεωρεί τη ροή του ποταμού τέτοια που δεν επιτρέπει την αύξηση της συγκέντρωσης των λυμάτων στο σημείο απόρριψής τους, οπότε αυτά θα μεταφερθούν μακρύτερα, έστω για παράδειγμα στις εκβολές του ποταμού όπου και θα εμφανιστεί το φαινόμενο του ευτροφισμού. Οι σταθερά υψηλές τιμές των Α και Β από κάποια απόσταση και μετά αποδεικνύουν όμως την προχειρότητα του θέματος – σαν το φαινόμενο να συνεχίζει με αμείωτη ένταση οσοδήποτε μακριά από το σημείο απόρριψης των λυμάτων.

Μία ενδεικτική εκδοχή της καμπύλης διαλυμένου Ο2 δίνεται παρακάτω (διάγραμμα που και το υπουργείο έχει χρησιμοποιήσει σε άσκηση στο study4exams), όπου φαίνεται όλη η εξέλιξη του φαινομένου (αρχικές συγκεντρώσεις Ο2, αποικοδομητών). Λαμβάνονται υπόψη τόσο η ροή του ποταμού (πρώτο μισό της καμπύλης) όσο και η αύξηση και σταθεροποίηση της ποσότητας διαλυμένου Ο2 σε μεγάλη απόσταση, όπου το φαινόμενο έχει ασθενήσει (δεύτερο μισό της καμπύλης).

Η αμηχανία των διδασκόντων φαίνεται και από τις διαφορετικές εκτιμήσεις που κάνουν οι ομάδες καθηγητών των διαφόρων φροντιστηρίων που “ανέβασαν” τις απαντήσεις στο internet. Είτε γνωρίζοντας την απάντηση του υπουργείου -ή κάνοντας κι αυτοί το ίδιο λάθος- δίνουν τη λανθασμένη απάντηση, είτε δίνουν την ορθή, είτε διερευνούν περιπτώσεις σε μια μεσοβέζικη οδό, απαιτώντας -από μαθητές επιπέδου γενικής παιδείας του Λυκείου- σε ένα ποιοτικό διάγραμμα εκτιμήσεις του στυλ «αν ειναι πολυ κοντά…» και «αν είναι πολύ μακρυά».
Το πρόβλημα εντοπίζεται κυρίως στους πραγματικά καλά προετοιμασμένους μαθητές, καθώς εκείνοι ενδέχεται να έχουν απαντήσει σωστά αλλά να μη μοριοδοτηθούν όπως θα έπρεπε ή να βρέθηκαν εν ώρα εξετάσεων αντιμέτωποι με διλήμματα που τους κόστισαν χρόνο και πιθανόν μονάδες άλλων θεμάτων.
Το υπουργείο οφείλει να δώσει μια πλήρη και επιστημονικά τεκμηριωμένη απάντηση. Και βέβαια να δεχτεί όλες τις απαντήσεις που τεκμηριώνονται επαρκώς με βάση το δοθέν διάγραμμα και όχι μόνο αυτήν που βασίζεται σε αυτό που η επιτροπή ήθελε να εννοήσουν οι μαθητές. Αλλιώς υπάρχουν δύο δρόμοι: Ή ακυρώνεται το θέμα για όλους τους υποψηφίους ή αφήνουμε το λάθος, πασαλείβοντας κάποιες απαντήσεις γιατί πάνω από την επιστημονική ορθότητα και την ίση μεταχείρηση βρίσκεται η «ομαλή διεξαγωγή» και η «κανονικότητα».

Κάντε το πρώτο σχόλιο

Υποβολή απάντησης

Η ηλ. διεύθυνσή σας δεν δημοσιεύεται.


*